游虞山记

　　虞山去吴城才百里，屡欲游，未果。辛丑秋，将之江阴，舟行山下，望剑门入云际，未及登。丙午春，复如江阴，泊舟山麓，入吾谷，榜人诡云：“距剑门二十里。”仍未及登。

　　壬子正月八日，偕张子少弋、叶生中理往游，宿陶氏。明晨，天欲雨，客无意往，余已治筇屐，不能阻。自城北沿缘六七里，入破山寺，唐常建咏诗处，今潭名空心，取诗中意也。遂从破龙涧而上，山脉怒坼，赭石纵横，神物爪角痕，时隐时露。相传龙与神斗，龙不胜，破其山而去。说近荒惑，然有迹象，似可信。行四五里，层折而度，越峦岭，跻蹬道，遂陟椒极。有土坯磈礧，疑古时冢，然无碑碣志谁某。升望海墩，东向凝睇。是时云光黯甚，迷漫一色，莫辨瀛海。顷之，雨至，山有古寺可驻足，得少休憩。雨歇，取径而南，益露奇境：龈腭摩天，崭绝中断，两崖相嵌，如关斯劈，如刃斯立，是为剑门。以剑州、大剑、小剑拟之，肖其形也。侧足延，不忍舍去。遇山僧，更问名胜处。僧指南为太公石室；南而西为招真宫，为读书台；西北为拂水岩，水下奔如虹，颓风逆施，倒跃而上，上拂数十丈，又西有三杳石、石城、石门，山后有石洞通海，时潜海物，人莫能名。余识其言，欲问道往游，而云之飞浮浮，风之来冽冽，时雨飘洒，沾衣湿裘，而余与客难暂留矣。少霁，自山之面下，困惫而归。自是春阴连旬，不能更游。

　　噫嘻！虞山近在百里，两经其下，为践游屐。今之其地矣，又稍识面目，而幽邃窈窕，俱未探历。心甚怏怏。然天下之境，涉而即得，得而辄尽者，始焉欣欣，继焉索索，欲求余味，而了不可得，而得之甚艰，且得半而止者，转使人有无穷之思也。呜呼！岂独寻山也哉！

　　yú shān qù wú chéng cái bǎi lǐ ，lǚ yù yóu ，wèi guǒ 。xīn chǒu qiū ，jiāng zhī jiāng yīn ，zhōu háng shān xià ，wàng jiàn mén rù yún jì ，wèi jí dēng 。bǐng wǔ chūn ，fù rú jiāng yīn ，bó zhōu shān lù ，rù wú gǔ ，bǎng rén guǐ yún ：“jù jiàn mén èr shí lǐ 。”réng wèi jí dēng 。

　　rén zǐ zhèng yuè bā rì ，xié zhāng zǐ shǎo yì 、yè shēng zhōng lǐ wǎng yóu ，xiǔ táo shì 。míng chén ，tiān yù yǔ ，kè wú yì wǎng ，yú yǐ zhì qióng jī ，bú néng zǔ 。zì chéng běi yán yuán liù qī lǐ ，rù pò shān sì ，táng cháng jiàn yǒng shī chù ，jīn tán míng kōng xīn ，qǔ shī zhōng yì yě 。suí cóng pò lóng jiàn ér shàng ，shān mò nù chè ，zhě shí zòng héng ，shén wù zhǎo jiǎo hén ，shí yǐn shí lù 。xiàng chuán lóng yǔ shén dòu ，lóng bú shèng ，pò qí shān ér qù 。shuō jìn huāng huò ，rán yǒu jì xiàng ，sì kě xìn 。háng sì wǔ lǐ ，céng shé ér dù ，yuè luán lǐng ，jī dēng dào ，suí zhì jiāo jí 。yǒu tǔ pī wěi léi ，yí gǔ shí zhǒng ，rán wú bēi jié zhì shuí mǒu 。shēng wàng hǎi dūn ，dōng xiàng níng dì 。shì shí yún guāng àn shèn ，mí màn yī sè ，mò biàn yíng hǎi 。qǐng zhī ，yǔ zhì ，shān yǒu gǔ sì kě zhù zú ，dé shǎo xiū qì 。yǔ xiē ，qǔ jìng ér nán ，yì lù qí jìng ：yín è mó tiān ，zhǎn jué zhōng duàn ，liǎng yá xiàng qiàn ，rú guān sī pī ，rú rèn sī lì ，shì wéi jiàn mén 。yǐ jiàn zhōu 、dà jiàn 、xiǎo jiàn nǐ zhī ，xiāo qí xíng yě 。cè zú yán ，bú rěn shě qù 。yù shān sēng ，gèng wèn míng shèng chù 。sēng zhǐ nán wéi tài gōng shí shì ；nán ér xī wéi zhāo zhēn gōng ，wéi dú shū tái ；xī běi wéi fú shuǐ yán ，shuǐ xià bēn rú hóng ，tuí fēng nì shī ，dǎo yuè ér shàng ，shàng fú shù shí zhàng ，yòu xī yǒu sān yǎo shí 、shí chéng 、shí mén ，shān hòu yǒu shí dòng tōng hǎi ，shí qián hǎi wù ，rén mò néng míng 。yú shí qí yán ，yù wèn dào wǎng yóu ，ér yún zhī fēi fú fú ，fēng zhī lái liè liè ，shí yǔ piāo sǎ ，zhān yī shī qiú ，ér yú yǔ kè nán zàn liú yǐ 。shǎo jì ，zì shān zhī miàn xià ，kùn bèi ér guī 。zì shì chūn yīn lián xún ，bú néng gèng yóu 。

　　yī xī ！yú shān jìn zài bǎi lǐ ，liǎng jīng qí xià ，wéi jiàn yóu jī 。jīn zhī qí dì yǐ ，yòu shāo shí miàn mù ，ér yōu suì yǎo tiǎo ，jù wèi tàn lì 。xīn shèn yàng yàng 。rán tiān xià zhī jìng ，shè ér jí dé ，dé ér zhé jìn zhě ，shǐ yān xīn xīn ，jì yān suǒ suǒ ，yù qiú yú wèi ，ér le bú kě dé ，ér dé zhī shèn jiān ，qiě dé bàn ér zhǐ zhě ，zhuǎn shǐ rén yǒu wú qióng zhī sī yě 。wū hū ！qǐ dú xún shān yě zāi ！