雪窦游志

　　岁癸已春暮，余游甬东，闻雪窦游胜最诸山，往观焉。

　　廿四日，由石湖登舟，二十五里下北曳堰达江。江行九折，达江口。转之西，大桥横绝溪上，覆以栋宇。自桥下入溪行，九折达泉口。凡舟楫往还，视湖上下，顷刻数十里；非其时，用人力牵挽，则劳而缓焉。初，大溪薄山转，岩壑深窈，有曰“仙人洞”，巨石临水，若坐垂踵者；有曰“金鸡洞”，相传凿石破山，有金鸡飞鸣去，不知何年也。

　　水益涩，曳舟不得进，路行六七里，止药师寺。寺负紫芝山，僧多读书，不类城府。越信宿，遂缘小溪，益出山左。涉溪水，四山回环，遥望白蛇蜿蜒下赴大壑，盖涧水尔。桑畦麦陇，高下联络，田家隐翳竹树，樵童牧竖相征逐，真行图画中！欲问地所历名，则舆夫朴野，不深解吴语，或强然诺，或不应所问，率十问仅得二三。次度大溪，架木为梁，首尾相啮，广三尺余，修且二百跬，独野人往返捷甚。次溪口市，凡大宅多废者，间有诵声出廊庑，久听不知何书，殆所谓《兔园册》耶？渐上，陟林麓，路益峻，则睨松林在足下。花粉逆风起为黄尘，留衣襟不去，他香无是清也。

　　越二岭，首有亭当道，髹书“雪窦山”字。山势奥处，仰见天宇，其狭若在陷井；忽出林际，则廓然开朗，一瞬百里。次亭曰隐秀，翳万杉间，溪声绕亭址出山去。次亭曰寒华，多留题，不暇读；相对数步为漱玉亭，复泉，窦虽小，可汲，饮之甘。次大亭，值路所入，路析为两。先朝御书“应梦名山”其上，刻石其下，盖昭陵梦游绝境，诏图天下名山以进，兹山是也。左折松径，径达雪窦；自右折入，中道因桥为亭，曰锦镜，亭之下为圆池，径余十丈，横海棠环之，花时影注水涘，烂然疑乎锦，故名。度亭支径亦达寺，而缭曲。主僧少野，有诗声，具觞豆劳客，相与道钱塘故旧。止余宿；余度诘旦且雨，不果留。

　　出寺右偏登千丈岩，流瀑自锦镜出，泻落绝壁下潭中，深不可计。林崖端，引手援树下顾，率目眩心悸。初若大练，触崖石，喷薄如急雪飞下，故其上为飞雪亭。憩亭上，时觉沾醉，清谈玄辩，触喉吻动欲发，无足与云者；坐念平生友，怅然久之。寺前秧田羡衍，山林所环，不异平地。然侧出见在下村落，相去已数百丈；仰见在山上峰峦，高复称此。

　　次妙高台，危石突岩畔，俯视山址环凑，不见来路。周览诸山，或绀或苍；孟者，委弁者，蛟而跃、兽而踞者，覆不可殚状。远者晴岚上浮，若处子光绝溢出眉宇，未必有意，自然动人；凡陵登，胜观花焉。

　　土人云，又有为小雪窦，为板锡寺，为四明洞天。余兴亦尽，不暇登陟矣。

　　suì guǐ yǐ chūn mù ，yú yóu yǒng dōng ，wén xuě dòu yóu shèng zuì zhū shān ，wǎng guān yān 。

　　niàn sì rì ，yóu shí hú dēng zhōu ，èr shí wǔ lǐ xià běi yè yàn dá jiāng 。jiāng háng jiǔ shé ，dá jiāng kǒu 。zhuǎn zhī xī ，dà qiáo héng jué xī shàng ，fù yǐ dòng yǔ 。zì qiáo xià rù xī háng ，jiǔ shé dá quán kǒu 。fán zhōu jí wǎng hái ，shì hú shàng xià ，qǐng kè shù shí lǐ ；fēi qí shí ，yòng rén lì qiān wǎn ，zé láo ér huǎn yān 。chū ，dà xī báo shān zhuǎn ，yán hè shēn yǎo ，yǒu yuē “xiān rén dòng ”，jù shí lín shuǐ ，ruò zuò chuí zhǒng zhě ；yǒu yuē “jīn jī dòng ”，xiàng chuán záo shí pò shān ，yǒu jīn jī fēi míng qù ，bú zhī hé nián yě 。

　　shuǐ yì sè ，yè zhōu bú dé jìn ，lù háng liù qī lǐ ，zhǐ yào shī sì 。sì fù zǐ zhī shān ，sēng duō dú shū ，bú lèi chéng fǔ 。yuè xìn xiǔ ，suí yuán xiǎo xī ，yì chū shān zuǒ 。shè xī shuǐ ，sì shān huí huán ，yáo wàng bái shé wān yán xià fù dà hè ，gài jiàn shuǐ ěr 。sāng qí mài lǒng ，gāo xià lián luò ，tián jiā yǐn yì zhú shù ，qiáo tóng mù shù xiàng zhēng zhú ，zhēn háng tú huà zhōng ！yù wèn dì suǒ lì míng ，zé yú fū pǔ yě ，bú shēn jiě wú yǔ ，huò qiáng rán nuò ，huò bú yīng suǒ wèn ，lǜ shí wèn jǐn dé èr sān 。cì dù dà xī ，jià mù wéi liáng ，shǒu wěi xiàng niè ，guǎng sān chǐ yú ，xiū qiě èr bǎi kuǐ ，dú yě rén wǎng fǎn jié shèn 。cì xī kǒu shì ，fán dà zhái duō fèi zhě ，jiān yǒu sòng shēng chū láng wǔ ，jiǔ tīng bú zhī hé shū ，dài suǒ wèi 《tù yuán cè 》yē ？jiàn shàng ，zhì lín lù ，lù yì jun4 ，zé nì sōng lín zài zú xià 。huā fěn nì fēng qǐ wéi huáng chén ，liú yī jīn bú qù ，tā xiāng wú shì qīng yě 。

　　yuè èr lǐng ，shǒu yǒu tíng dāng dào ，xiū shū “xuě dòu shān ”zì 。shān shì ào chù ，yǎng jiàn tiān yǔ ，qí xiá ruò zài xiàn jǐng ；hū chū lín jì ，zé kuò rán kāi lǎng ，yī shùn bǎi lǐ 。cì tíng yuē yǐn xiù ，yì wàn shān jiān ，xī shēng rào tíng zhǐ chū shān qù 。cì tíng yuē hán huá ，duō liú tí ，bú xiá dú ；xiàng duì shù bù wéi shù yù tíng ，fù quán ，dòu suī xiǎo ，kě jí ，yǐn zhī gān 。cì dà tíng ，zhí lù suǒ rù ，lù xī wéi liǎng 。xiān cháo yù shū “yīng mèng míng shān ”qí shàng ，kè shí qí xià ，gài zhāo líng mèng yóu jué jìng ，zhào tú tiān xià míng shān yǐ jìn ，zī shān shì yě 。zuǒ shé sōng jìng ，jìng dá xuě dòu ；zì yòu shé rù ，zhōng dào yīn qiáo wéi tíng ，yuē jǐn jìng ，tíng zhī xià wéi yuán chí ，jìng yú shí zhàng ，héng hǎi táng huán zhī ，huā shí yǐng zhù shuǐ sì ，làn rán yí hū jǐn ，gù míng 。dù tíng zhī jìng yì dá sì ，ér liáo qǔ 。zhǔ sēng shǎo yě ，yǒu shī shēng ，jù shāng dòu láo kè ，xiàng yǔ dào qián táng gù jiù 。zhǐ yú xiǔ ；yú dù jié dàn qiě yǔ ，bú guǒ liú 。

　　chū sì yòu piān dēng qiān zhàng yán ，liú bào zì jǐn jìng chū ，xiè luò jué bì xià tán zhōng ，shēn bú kě jì 。lín yá duān ，yǐn shǒu yuán shù xià gù ，lǜ mù xuàn xīn jì 。chū ruò dà liàn ，chù yá shí ，pēn báo rú jí xuě fēi xià ，gù qí shàng wéi fēi xuě tíng 。qì tíng shàng ，shí jiào zhān zuì ，qīng tán xuán biàn ，chù hóu wěn dòng yù fā ，wú zú yǔ yún zhě ；zuò niàn píng shēng yǒu ，chàng rán jiǔ zhī 。sì qián yāng tián xiàn yǎn ，shān lín suǒ huán ，bú yì píng dì 。rán cè chū jiàn zài xià cūn luò ，xiàng qù yǐ shù bǎi zhàng ；yǎng jiàn zài shān shàng fēng luán ，gāo fù chēng cǐ 。

　　cì miào gāo tái ，wēi shí tū yán pàn ，fǔ shì shān zhǐ huán còu ，bú jiàn lái lù 。zhōu lǎn zhū shān ，huò gàn huò cāng ；mèng zhě ，wěi biàn zhě ，jiāo ér yuè 、shòu ér jù zhě ，fù bú kě dān zhuàng 。yuǎn zhě qíng lán shàng fú ，ruò chù zǐ guāng jué yì chū méi yǔ ，wèi bì yǒu yì ，zì rán dòng rén ；fán líng dēng ，shèng guān huā yān 。

　　tǔ rén yún ，yòu yǒu wéi xiǎo xuě dòu ，wéi bǎn xī sì ，wéi sì míng dòng tiān 。yú xìng yì jìn ，bú xiá dēng zhì yǐ 。